اتاپ ايتقاندا، ول بۇگىنگى تاڭدا بارلىق مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ 92%-ىن قاشىقتان الۋعا بولاتىنىن حابارلادى. سونىمەن قاتار ستاتيستيكا كورسەتكەندەي، ازاماتتار كوبىنەسە ول قىزمەتتەرگە سمارتفوندار ارقىلى – 90% جۇگىنەدى.

«2024 جىلى 341 ملن قىزمەت كورسەتىلدى، ونىڭ 91%-ى ەلەكتروندى تۇردە ۇسىنىلدى. قىزمەتتەردىڭ باسىم بولىگى پرواكتيۆتى تۇردە كورسەتىلۋدە – ياعني، حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنا بارماي-اق جۇزەگە اسادى. ءبىز eGov ارقىلى ونلاين قىزمەت كورسەتۋگە مونوپوليانى جويىپ، نەگىزگى قىزمەتتەردى تانىمال فينتەح پلاتفورمالارعا شىعاردىق. بۇل حالىقتىڭ تسيفرلىق سەرۆيستەرگە قول جەتكىزۋىن ارتتىردى. قازاقستاندىقتار QR-قولتاڭبا مەن بيومەتريالىق سايكەستەندىرۋ تەحنولوگيالارىن سەنىمدى تۇردە مەڭگەرىپ، كۇندەلىكتى قولدانىپ ءجۇر. تسيفرلىق قۇجاتتار سەرۆيسى ەرەكشە تانىمال بولدى – ءبىر جىلدا 292 ملن رەت قولدانىلدى»، — دەپ اتاپ ءوتتى مينيستر.

ونىڭ ايتۋىنشا، ەلىمىزدە مەملەكەتتىك قىزمەتتەردى جەتىلدىرۋ ماسەلەلەرى ومىرلىك جاعدايلارمەن بايلانىستىرا وتىرىپ قاراستىرىلادى. ءاربىر جاعدايعا پرواكتيۆتى تسيفرلىق شەشىمدەر ۇسىنىلدى، جانە العاشقى ناتيجەلەر بايقالۋدا. مىسالى، بالا دۇنيەگە كەلگەن كەزدە ازاماتتار ەندى قۇجاتتاردى رەسىمدەۋگە، ەڭبەككە جارامسىزدىق پاراعىن الۋعا نەمەسە جاردەماقى راسىمدەۋگە ۋاقىت جۇمسامايدى. بارلىعى اۆتوماتتى تۇردە سمارتفون ارقىلى شەشىلەدى. استانا قالاسى مەن اقمولا وبلىسىندا جاڭا تۋعان نارەستەلەرگە جسن-ءدى اۆتوماتتى تۇردە تاعايىنداۋ سىناقتان ءوتتى.

بۇدان بولەك، تاراز قالاسىندا بالاباقشاعا قابىلداۋ كەزىندە ۆاۋچەرلىك قارجىلاندىرۋ تەتىگى سىناقتان وتكىزىلدى. ناتيجەسىندە كەزەك 92%-عا قىسقاردى (23 مىڭنان 1,8 مىڭعا دەيىن). بۇل تاسىلدەردى بۇكىل وڭىرلەرگە كەڭەيتۋ ۇسىنىلىپ وتىر.

جاسلان ماديەۆ وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ، مەكتەپكە قابىلداۋ كەزىندە قاعازباستىلىقتى تولىق جويۋ بويىنشا جۇمىس اياقتالعانىن ايتتى. وعان قوسا «الەۋمەتتىك ءاميان» ەنگىزىلدى – بۇل تەگىن تاماقتاندىرۋدى باقىلاۋعا، جالعان مالىمەتتەردى بولدىرماۋعا جانە بيۋدجەت قاراجاتىن ءتيىمدى پايدالانۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. جوبا ەلىمىزدىڭ بارلىق مەكتەپتەرىنە ەنگىزىلىپ جاتىر.

«ءبىزدىڭ بۇكىل جۇمىسىمىز ءۇش نەگىزگى قاعيداتقا نەگىزدەلەدى: پرواكتيۆتىلىك، قولجەتىمدىلىك جانە مەرزىمدىلىك. eGov Mobile قوسىمشاسىنا قىسقاشا توقتالا كەتەيىن. بۇگىندە بۇل جاي عانا پورتال ەمەس، ازاماتتاردىڭ كۇندەلىكتى ومىرىندەگى ناعىز تسيفرلىق كومەكشىسى. تەك وتكەن جىلى قازاقستاندىقتارعا 36 ملن حابارلاما جىبەرىلدى: قۇجاتتاردىڭ جارامدىلىق مەرزىمىنىڭ اياقتالۋى تۋرالى ەسكەرتۋدەن باستاپ، مەكتەپكە قابىلداۋ، جاردەماقى تاعايىنداۋ، گرانت بەرۋ، تۋعان كۇن جانە ۇيلەنۋ تويى تۋرالى قۇتتىقتاۋلارعا دەيىن. ءبىز eGov Mobile-دى دامىتۋدا ونى قاراپايىم ءارى ىڭعايلى ەتۋگە نازار اۋدارۋدامىز»، — دەدى مينيستر.

جاسلان ماديەۆ مالىمدەگەندەي بىلتىر ەلىمىزدە كەلەسىدەي تانىمال قىزمەتتەر ىسكە قوسىلدى: «ۇلتتىق قور – بالالارعا»، «ستوپ-كرەديت»، «كولىك يەلەنۋ تاريحى»، «قۇمار ويىندارعا قاتىسۋدان ەرىكتى تۇردە باس تارتۋ» جانە باسقالارى. ماسەلەن، قازىر جۇرگىزۋشى كۋالىگىن ەكى باتىرمانى باسۋ ارقىلى جىلدام اۋىستىرۋعا بولادى – بۇل سەرۆيستى 7 مىڭنان استام قازاقستاندىق پايدالانعان.

«بۇگىننەن باستاپ تاعى ءبىر تسيفرلىق مۇمكىندىك ىسكە قوسىلدى — كولىك يەلەرىنە حابارلاما جىبەرۋ قىزمەتى. ەگەر ءسىز تەرەزەسى اشىق قالعان نەمەسە جولعا كەدەرگى كەلتىرىپ تۇرعان كولىكتى بايقاساڭىز، مەملەكەتتىك ءنومىردى تەرىپ، قاجەتتى تەتىكتى تاڭداپ، باسساڭىز جەتكىلىكتى. كولىك يەسىنە ءانونيمدى حابارلاما جىبەرىلەدى. بۇل سەرۆيس ءوزارا كومەكتەسۋ مەن ازاماتتىق جاۋاپكەرشىلىكتىڭ قۇرالىنا اينالادى دەپ سەنەمىز. جوبا ىشكى ىستەر مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ جۇزەگە اسىرىلدى»، — دەدى ول.

e-Otinish دەرەكتەرىن تالداۋ كورسەتكەندەي، وتىنىشتەردىڭ ەداۋىر بولىگى ءىس جۇزىندە «جاسىرىن» مەملەكەتتىك قىزمەتتەرگە جاتاتىن تيپتىك جاعدايلارعا قاتىستى. بۇل ماسەلەنى جۇيەلى تۇردە شەشۋ ءۇشىن «مەملەكەتتىك قىزمەتتەر تۋرالى» زاڭعا ءتيىستى وزگەرىستەر ەنگىزىلدى.

بىردەي جانە ءجيى قايتالاناتىن جاعدايلاردى انىقتاۋ كريتەريلەرى بويىنشا ارنايى ادىستەمە بەكىتىلدى. ناتيجەسىندە 140 قىزمەت «زاڭداستىرىلدى». وسى پروتسەسس مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ تۇراقتى جۇمىسىنا اينالۋى ءتيىس. بۇل تەك e-Otinish جۇكتەمەسىن ازايتىپ قانا قويماي، مەملەكەت پەن ازامات اراسىنداعى ءوزارا ءىس-قيمىلدى اشىق ءارى بولجامدى ەتەدى.

مينيسترلىك ءارى قاراي دامىتۋ باعىتىن انىقتاۋ ءۇشىن eGov-تىڭ قازىرگى جاعدايىنا تالداۋ جۇرگىدى. eGov پورتالى 2013 جىلعى تەحنولوگيالار نەگىزىندە قۇرىلعان جانە ءوزىنىڭ مۇمكىندىگىنىڭ شەگىندە جۇمىس ىستەۋدە: جاڭارتۋلاردى ەنگىزۋدە قيىندىقتار ورىن الادى، جاڭا فۋنكتسيالاردى ىسكە قوسۋدا شەكتەۋلەر بار، ينفراقۇرىلىمعا تۇسەتىن جۇكتەمە ارتىپ كەلەدى، سەرۆيستەردىڭ قولجەتىمسىزدىگى تىركەلۋدە. وسى جاعدايلاردى نازارعا الىپ، مينيسترلىك eGov-تى جاڭا تەحنولوگيالىق شەشىمدەر نەگىزىندە جاڭعىرتۋعا كىرىستى. قىزمەتتەردى قايتا قۇراستىرۋ جۇرگىزىلۋدە – بۇل ولاردى بىرنەشە باتىرما باسۋ ارقىلى الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

بۇدان بولەك، ەلەكتروندىق ۇكىمەت ءشليۋزى جاڭارتىلدى، ينتەگراتسيالاۋ پروتسەستەرى جاقساردى. 2000 پايدالانۋشىدان تۇراتىن فوكۋس-توپتا تەستىلەۋدەن ءوتىپ جاتقان ۆيرتۋالدى AI-اسسيستەنت قۇرىلدى. جاڭعىرتۋ كورۋ قابىلەتى ناشار جانە زاعيپ ازاماتتار ءۇشىن داۋىستىق جانە ماتىندىك ناۆيگاتسيا ارقىلى eGov-قا قولجەتىمدىلىك بەرەدى. سونداي-اق ارەكەتكە قابىلەتسىز تۇلعالاردىڭ قامقورشىلارى ءۇشىن مۇمكىندىكتەر كەڭەيتىلەدى. وسى قادامدار ينكليۋزيۆتى، ورنىقتى جانە زاماناۋي تسيفرلىق پلاتفورمانى قۇرۋعا باعىتتالعان.

«ءبىز مەملەكەتتىك سەرۆيستەردى بيزنەستىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە ساي ەتۋدەمىز. نەگىزگى تسيفرلىق قۇرال – eGov Business – ونىڭ اۋديتورياسى تۇراقتى تۇردە ءوسىپ كەلەدى. بۇل قوسىمشادا اۆتوماتتاندىرىلعان شەشىمدەردىڭ تولىق پاكەتى بار: جەكە كاسىپكەردى تىركەۋ،سالىق كۇنتىزبەسى، سەرتيفيكاتتار، ەلەكتروندىق قول قويۋ. تاۋەكەلدەردى باسقارۋ جۇيەسى ەنگىزىلگەن – ول دەرەكتەردى تالداپ، كاسىپكەرلەردى ىقتيمال تەكسەرۋلەر تۋرالى الدىن الا ەسكەرتەدى»، — دەدى مينيستر.

سونداي-اق ونىڭ ايتۋىنشا، ناقتى قىزمەت تۇرلەرى بويىنشا بارلىق نورماتيۆتىك قۇجاتتار مەن ەرەجەلەردى قامتيتىن «مىندەتتى تالاپتار ءتىزىلىمى» ءمودۋلى قولجەتىمدى. بۇل بۇزۋشىلىقتار قاۋپىن ازايتادى جانە بيزنەستىڭ قۇقىقتىق ساۋاتتىلىعىن ارتتىرادى. بولاشاقتا جاڭا سەرۆيستەر ىسكە قوسىلادى: الەۋەتتى كليەنتتەردى ىزدەۋ، نارىقتىق اناليتيكا، سۇرانىستى مونيتورينگ. بارلىعى — كاسىپكەرلىكتى قولداۋ مەن دامىتۋ ءۇشىن.

بەلسەندى تسيفرلاندىرۋ اياسىندا حقكو-لارعا تۇسەتىن جۇكتەمە ازايىپ كەلەدى. 2024 جىلى حقكو وپەراتورلارى 15,2 ملن قىزمەت كورسەتتى. سونىمەن بىرگە وتىنىشتەردىڭ 80%-ى ون قىزمەتكە تيەسىلى.

«ءبىز مەملەكەتتىك ورگاندارمەن بىرلەسىپ، بۇل قىزمەتتەردى اۆتوماتتاندىرۋ جانە بالاماسىز، تەك ونلاين فورماتقا كوشىرۋ بويىنشا جول كارتاسىن ازىرلەدىك. ءبىرىنشى كەزەڭدە: جەكە كۋالىكتى اۋىستىرۋ، ەلەكتروندى تسيفرلىق قولتاڭبا بەرۋ، ەڭبەك ميگرانتتارىنا رۇقسات بەرۋ قىزمەتتەرى. كەلەسى كەزەكتە تىركەۋ قىزمەتتەرى: كولىك، جىلجىمايتىن مۇلىك، جەرگە قاتىستى قۇجاتتار كوشىرىلەدى. ماقساتىمىز – جىل سوڭىنا دەيىن حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنىڭ جۇكتەمەسىن 50%-عا دەيىن ازايتۋ. وسىعان بايلانىستى مۇددەلى مەملەكەتتىك ورگاندارعا جول كارتالارىن ۋاقتىلى جانە ساپالى ىسكە اسىرۋدى تاپسىرۋدى سۇرايمىن»، — دەپ اتاپ ءوتتى جاسلان ماديەۆ.

ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، بۇگىندە ەڭ سۇرانىسقا يە قىزمەتتەردىڭ ءبىرى – جەكە كۋالىكتى اۋىستىرۋ. بۇرىن ازاماتتارعا حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنا بارىپ، فوتوعا ءتۇسۋى جانە كەزەكتە تۇرۋى قاجەت بولاتىن. ايدىڭ سوڭىنا دەيىن بۇل پروتسەسس تولىعىمەن ونلاين فورماتقا كوشىرىلەدى.

«ءبىز پروتسەستەردى ءساتتى سىناقتان وتكىزدىك جانە فوتوسۋرەتتىڭ تالاپتارعا سايكەستىگىن ماماننىڭ ورنىنا AI-مودەل باعالايتىن جۇيەنى وقىتۋدى اياقتاپ جاتىرمىز. پروتسەسس بارىنشا قاراپايىم: يدەنتيفيكاتسيادان ءوتۋ، فوتو مەن قولتاڭبانى جۇكتەۋ، ونلاين تولەم جاساپ، قۇجات دايىن بولعانى تۋرالى SMS-ءتى كۇتۋ. كەزەكسىز، ۇيدەن شىقپاي-اق قىزمەت الا الاسىز. قورىتىندىلاي كەلە، ايتىلعان جوسپارلاردىڭ بارلىعى ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ مۇددەسىنە ساي مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋ سالاسىنا وڭ اسەر ەتەدى دەپ سانايمىن»، — دەپ تۇيىندەدى جاسلان ماديەۆ.