جاڭا تەحنولوگيا فەرمەرلەرگە ءونىمنىڭ كولەمىن بولجاۋعا، تىڭايتقىشتار مەن گەربيتسيدتەردى ۇنەمدەۋگە جانە تۇتاستاي العاندا دالمە-ءدال ەگىنشىلىككە كوشۋ ارقىلى اگروتەحنولوگيالاردىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ازىرلەۋشىلەر اتاپ وتكەندەي، سپۋتنيكتەردىڭ جوعارى اجىراتىمدىلىق قابىلەتىنە قاراماستان، ولار بۇلتتار ارقىلى «كورۋگە» قابىلەتسىز نەمەسە ءار وسىمدىكتى جەكە-جەكە «كورە» المايدى. سونداي-اق دروندار بۇكىل ەگىس القابىن تولىق قامتي الماسا دا، ەگىستىكتىڭ جاي-كۇيى تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى مالىمەتتەر الۋعا، جەكە وسىمدىكتەردىڭ كۇيىن باعالاۋعا قابىلەتتى. وسى ەكى اقپارات كوزىن بىرىكتىرۋ ارقىلى ناقتى ۋاقىت رەجيمىندە اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرىنىڭ جاعدايىن باقىلاۋعا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ەگىستىكتىڭ بەلگىلى ءبىر جەرىندە تۋىنداعان ماسەلەگە جىلدام ارەكەت ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
"الدىمەن سپۋتنيك بىزگە ەگىستىكتىڭ جالپى سۋرەتىن كورسەتەدى – NDVI ۆەگەتاتسيالىق يندەكسىنىڭ كومەگىمەن جاساندى ينتەللەكت ەگىس دالاسىندا قاي جەردە قيىندىق تۋىنداۋى مۇمكىن ەكەنىن باعالايدى»، – دەيدى جوبا جەتەكشىسى راۆيل مۇحامەديەۆ. – سودان كەيىن جۇيە سول جەرگە درونداردى جىبەرۋدى جوسپارلايدى، دروندار سول جەرگە جەتكەننەن كەيىن جاعدايدى انىقتاپ، قانداي قيىندىق بار ەكەنىن ەگجەي-تەگجەيلى كورسەتەدى – وسىمدىكتىڭ اۋرۋىن، ىلعالدىڭ جەتكىلىكسىزدىگىن، زيانكەستەردىڭ ارەكەتى نەمەسە ەگىستىڭ ساپاسىزدىعى. وسىلايشا ماسەلەنى انىقتاپ قانا قويماي، وعان نە ىستەۋ كەرەكتىگىن دە ءدال تۇسىنۋگە بولادى".
جۇيە، اسىرەسە، ءدال ەگىنشىلىكتىڭ تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ ءۇشىن ەرەكشە قۇندى، ونىڭ كومەگىمەن تىڭايتقىشتار مەن حيميكاتتار دۇرىس ورىنداردا، دۇرىس مولشەردە قاتاڭ تۇردە قولدانىلادى. بۇل كىرىستى ارتتىرىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار شىعىنداردى دا ايتارلىقتاي ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. الدىن الا بولجام بويىنشا، ورتا شارۋاشىلىق قوجايىندارى وسىلايشا تەك تىڭايتقىشتاردان عانا جىلىنا 30 ميلليون تەڭگەگە دەيىن ۇنەمدەي الادى. ال كەيبىر جاعدايلاردا ءونىم كولەمى 25-50%-عا دەيىن ارتادى.
جۇيەنى ىسكە قوسۋدىڭ العاشقى پيلوتتىق كەزەڭى 2025 جىلعى ۆەگەتاتسيالىق مەرزىمگە جوسپارلانىپ وتىر. سىناق «وسىمدىك شارۋاشىلىعىنداعى اگروتەحنيكالىق شارالارعا مونيتورينگ قۇرالدارى مەن جاساندى ينتەللەكت ادىستەرى نەگىزىندە قولداۋ كورسەتۋ جۇيەسى» (Agroscope) عىلىمي جوباسى اياسىندا قاسكەلەڭ ماڭىنداعى وسىمدىك جانە ەگىنشىلىك شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىنىڭ ەگىستىك القاپتارىندا، سونداي-اق وسكەمەن مەن ەلىمىزدىڭ سولتۇستىك وڭىرلەرىندە وتەدى. بۇل تەحنولوگياعا كەيبىر اگروحولدينگتەر قازىردىڭ وزىندە ۇلكەن قىزىعۋشىلىق تانىتىپ وتىر.
"دالمە-ءدال ەگىنشىلىكتىڭ بولاشاعى زور ەكەنىنە سەنىمدىمىز. تەحنولوگيالار «ەگىستىكتە جاي ءجۇرىپ وتۋگە» عانا ەمەس، ءاربىر وسىمدىكتى كوزبە-كوز كورۋگە دە مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل دەگەنىمىز از شىعىندالىپ، كوپ ءونىم جيناي ءبىلۋدى جانە اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنىڭ تۇراقتى دامۋىن بىلدىرەدى", – دەپ اتاپ ءوتتى راۆيل يلگيزوۆيچ.
«Agroscope» ازىرلەمەسى كليماتتىڭ وزگەرۋى مەن اۋىل شارۋاشىلىعى ەكونوميكاسىنىڭ تۇراقسىز دامۋى جاعدايىندا قازاقستان فەرمەرلەرى ءۇشىن جاڭا مۇمكىندىكتەر اشادى. بۇل جۇيە تەك ءىرى حولدينگتەرگە عانا ەمەس، سونىمەن قاتار شاعىن جانە شالعايداعى ورتا شارۋا قوجالىقتارىنا دا باعىتتالعان – بولاشاقتا بۇل تەحنولوگياعا قول جەتكىزۋ ءۇشىن، قىمبات جابدىقتى ساتىپ الماي-اق، ونى جالعا بەرۋ فورماتىن دامىتۋ جوسپارلانعان.
عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگى
