– مادەنيەت – ۇلتتىڭ تولقۇجاتى. جاھان جۇرتى ەلىمىزدى، ەڭ الدىمەن، ونەرىمىز ارقىلى تانىپ بىلەدى. ءبىز – ۇلى دالادا تامىر جايعان بىرەگەي مادەنيەتتىڭ زاڭدى مۇراگەرىمىز. قازاق جەرىنەن شىققان قايتالانباس ونەر يەلەرىنىڭ تەڭدەسسىز تۋىندىلارى تۇتاس ۇلتتى تاربيەلەدى. قازىر ءتول مادەنيەتىمىز دۇنيە جۇزىنە تانىلىپ جاتىر. تالانتتى مۋزىكانتتارىمىز الەمدىك ساحنالاردا تابىستى ونەر كورسەتىپ ءجۇر. قازاق كينوگەرلەرى ءتۇرلى حالىقارالىق بايقاۋلارعا قاتىسىپ، ساراپشىلاردىڭ جوعارى باعاسىنا يە بولۋدا. ەلوردامىزدا دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىندارى تابىستى ءوتتى. اقتاۋ قالاسى تۇركى الەمىنىڭ مادەني استاناسى بولىپ جاريالاندى. رۋحاني مۇرالارىمىز تسيفرلىق فورماتقا كوشىرىلە باستادى. تاياۋدا ۇلتىمىزدىڭ ءبىر جارىم مىڭ ءان-كۇيى مەن فولكلورلىق مۇراسى ەڭ تانىمال حالىقارالىق پلاتفورمالارعا سالىندى. ءتول ونەرىمىز كرەاتيۆتى يندۋستريا ارقىلى بارىنشا ناسيحاتتالۋدا، – دەدى پرەزيدەنت.

قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ايتۋىنشا، مەملەكەت ونەر سالاسىن وركەندەتۋگە ءاردايىم ەرەكشە ءمان بەرەدى. ويتكەنى مادەنيەتى وزىق ەلدىڭ رۋحى بيىك بولادى.

– بىلتىردىڭ وزىندە 45 جاڭا مادەنيەت نىسانى سالىندى. بۇل جۇمىس بولاشاقتا دا جالعاسىن تابادى. تەاتر – رۋحانياتىمىزدىڭ نەگىزگى تىرەگىنىڭ ءبىرى. ۇلتتىق قۇرىلتايدىڭ بۋرابايدا وتكەن وتىرىسىندا ايماقتاعى تەاترلاردى دامىتۋ تۋرالى ناقتى تاپسىرما بەرىلدى. تەاترلاردىڭ كوپشىلىگى تولىق جاڭعىرتۋدى قاجەت ەتەدى. كەيبىرىنە جاڭا عيمارات كەرەك. وسى جۇمىسقا كاسىپكەرلەر مەن مەتسەناتتاردى جۇمىلدىرعان ابزال. بۇل – الەمدە كەڭ تارالعان تاجىريبە. مۇنداي جوبالارعا ينۆەستيتسيا سالۋعا دايىن ازاماتتار از ەمەس. مەن بيزنەس وكىلدەرىن رۋحانياتىمىزدى دامىتۋ ىسىنە اتسالىسۋعا شاقىرامىن، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

پرەزيدەنت ەلىمىزدە ىرگەلى مادەنيەت وشاقتارى كوپ ەكەنىنە نازار اۋدارىپ، ولار تالاي جىلدان بەرى كورەرمەن قاۋىمعا تاعىلىمدى قويىلىمدار ۇسىنىپ كەلە جاتقانىن جەتكىزدى.

– وسى ورايدا بيكەن ريموۆا اتىنداعى قازاق دراما تەاترىنا، الماتى قالاسىنداعى مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترىنا جانە عاريفوللا قۇرمانعاليەۆ اتىنداعى فيلارمونياعا اكادەميالىق مارتەبە بەرۋ قاجەت دەپ سانايمىن. بۇل قادام مادەنيەت مەكەمەلەرىنىڭ جۇمىسىنا تىڭ سەرپىن بەرەرى ءسوزسىز، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

سونىمەن قاتار قاسىم-جومارت توقاەۆ مۋزەيلەر تاريحىمىز بەن مادەنيەتىمىزدىڭ اسىل قازىناسى ەكەنىن اتاپ ءوتىپ، مەملەكەت ولاردىڭ دامۋىنا ەرەكشە ءمان بەرىپ وتىرعانىن ايتتى.

– وسىعان دەيىن ەلىمىزدىڭ جەتەكشى ءۇش مۋزەيى ۇلتتىق مارتەبەگە يە بولدى. بۇل ولاردىڭ قىزمەتىنە وراسان زور سەرپىن بەردى. عىلىمي-زەرتتەۋ سالاسىندا، تاريحي جانە مادەني ەسكەرتكىشتەرىمىزدى زەردەلەۋ ىسىندە مۋزەيلەردىڭ الەۋەتىن تولىق پايدالانۋ ماڭىزدى. سارايشىق قالاشىعى زەرتتەۋشىلەردىڭ ەرەكشە قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرادى. وعان جاڭعىرتۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ قاجەت. سونىمەن قاتار ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ تاريحي-مادەني مۇراسىنا ارنالعان بىرىڭعاي تسيفرلىق پلاتفورما قۇرۋ تۋرالى باستامانىڭ بەرەرى مول،– دەدى پرەزيدەنت.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، ءتول تاريحىمىز بەن مادەنيەتىمىزدى ناسيحاتتاۋدا يۋنەسكو-مەن ءوزارا ىقپالداستىق ەرەكشە ءرول اتقارادى. بۇل رەتتە پرەزيدەنت بۇكىلالەمدىك مۇرالار تىزىمىنە ەلىمىزدىڭ تاريحي جانە مادەنيەت ەسكەرتكىشتەرىن ەنگىزۋ ءۇشىن كۇش-جىگەر جۇمسالىپ جاتقانىنا توقتالدى. بۇدان بولەك، «الەم جادى» تىزبەسىنە قۇجات كۇيىندەگى مۇرالارىمىزدى ەنگىزۋ ءىسى قولعا الىندى.

– بيىل ايگىلى كومپوزيتور نۇرعيسا تىلەنديەۆتىڭ 100 جىلدىعىن يۋنەسكو دەڭگەيىندە اتاپ وتەمىز. مەرەيلى داتالارعا وراي وتەتىن ءىس-شارالار مازمۇندى، تاعىلىمدى بولۋى كەرەك. حالىق رۋحانياتىنىڭ تاعى ءبىر ماڭىزدى قىرى – ساۋلەت ونەرى. قالالار مەن ەلدى مەكەندەر كەلبەتى – ۇلت مادەنيەتىنىڭ ايناسى. ۇلتتىق ارحيتەكتۋرا، تۇپتەپ كەلگەندە، ۇلتتىق ساناعا ىقپالىن تيگىزەدى. ەلىمىزدە ساۋلەت ونەرىن جەتىك مەڭگەرگەن، ونى ۇلتتىق ناقىشقا بەيىمدەي العان مامانداردىڭ تۇتاس بۋىنى ءوسىپ كەلەدى. مۇنداي دارىن يەلەرىنە مەيلىنشە قولداۋ كورسەتۋ قاجەت. وسى ورايدا جاس ساۋلەتشىلەردىڭ ارنايى بايقاۋىن ۇيىمداستىرىپ، ۇلتتىق سىيلىق تاعايىنداۋعا بولادى، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدى كوركەيتۋ – بارشاعا ورتاق مىندەت ەكەنىن اتاپ ءوتىپ، «تازا قازاقستان» جالپىۇلتتىق اكتسياسىنىڭ ماقساتى دا وسىعان نەگىزدەلگەنىن ايتتى.

– جالپى، تازالىق پەن مادەنيەت – ەگىز ۇعىم. مادەنيەتى جوعارى قوعامنىڭ تابيعاتى دا، تانىم-تۇسىنىگى دە تازا بولارى انىق. ۇلتتى ورگە باستايتىن قاسيەتتىڭ ءبىرى – بىلىمگە، وقۋعا دەگەن قۇشتارلىق. شەرحان مۇرتازانىڭ «مادەنيەتتىڭ مايەگى – كىتاپ» دەگەن ءسوزى بار. ءبىز وزىق ويلى ەل بولامىز دەسەك، ەڭ الدىمەن، كىتاپ وقيتىن ەل بولۋىمىز كەرەك. ارينە، قازىرگى عالامتوردىڭ ۇستەمدىگى كەزىندە بۇل ماقساتقا قول جەتكىزۋ وڭاي ەمەس، كۇردەلى، بىراق ءبارىمىز سوعان جەتۋىمىز كەرەك. قازىر بۇل باعىتتا ناقتى جۇمىس جاسالىپ جاتىر. جاس قالامگەرلەرگە ارنايى پرەزيدەنت سىيلىعى بەرىلە باستادى. بيىل العاش رەت «ۇلتتىق كىتاپ كۇنىن» اتاپ وتتىك. حالقىمىز وسى ماڭىزدى باستاماعا بارىنشا قولداۋ ءبىلدىردى. اسىرەسە، جاستارىمىز ەرەكشە بەلسەندى. وسىنداي يگى ىستەر الداعى ۋاقىتتا دا جالعاسا بەرەدى، – دەدى پرەزيدەنت.

مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدە سوڭعى جىلدارى اۋقىمدى رەفورمالار جۇزەگە اسىرىلعانىن ەسكە سالىپ، بۇل ۇدەرىس ساياسات پەن ەكونوميكادان باستاپ، بارلىق سالاعا اسەرىن تيگىزگەنىنە توقتالدى.

– ۇلتتىق بولمىسىمىز زامانعا ساي وزگەرە باستادى. مۇنى رەفورمانىڭ تاعى ءبىر ماڭىزدى ناتيجەسى دەۋگە بولادى. مادەنيەت پەن ونەردىڭ اعارتۋشىلىق الەۋەتى وراسان زور. بۇل سالا ۇلت ساناسىن جاڭعىرتۋعا ەرەكشە ىقپال ەتەدى. وسكەلەڭ ۇرپاق سىزدەردىڭ تۋىندىلارىڭىزدان ءتالىم-تاربيە الادى. قوعامدا جاڭا ەتيكا مەن قۇندىلىقتار قالىپتاسادى. ونەر-ءبىلىم ارقىلى جاستارىمىز جاسامپاز، جاڭاشىل ءارى ەڭبەكقور بولىپ وسەدى. سوندا ءبىز شىن مانىندە ادىلەتتى، قاۋىپسىز، تازا جانە وركەنيەتتى مەملەكەت بولامىز. مادەنيەت جانە ونەر قىزمەتكەرلەرى وسى ماڭىزدى جۇمىسقا زور ۇلەس قوسا بەرەدى دەپ سەنەمىن، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

پرەزيدەنت ءسوزىن قورىتىندىلاي كەلە، مەملەكەت الداعى ۋاقىتتا دا مادەنيەت وكىلدەرىنە جان-جاقتى قولداۋ كورسەتە بەرەتىنىن اتاپ ءوتتى.

– بۇگىن ۇلتتىق ونەردىڭ مايتالمانى قايرات بايبوسىنوۆقا «قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى» اتاعى بەرىلەدى. حالقىمىزدىڭ جان-دۇنيەسىن ايشىقتاي كورسەتەتىن حالىق ونەرى ءاردايىم توردە بولۋى كەرەك. بۇل ماراپات – ايگىلى ءانشىنىڭ ولشەۋسىز ەڭبەگى مەن ۇلتتىق ونەرىمىزگە دەگەن ەرەكشە قۇرمەتتىڭ بەلگىسى، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

بۇدان بولەك، ۇلتتىق مادەنيەتتى دامىتۋعا جانە ناسيحاتتاۋعا قوسقان ايرىقشا ۇلەسى، مادەنيەت سالاسىنداعى اسا ۇزدىك جەتىستىكتەرى ءۇشىن ءبىر توپ ازامات مەملەكەتتىك ناگرادالارمەن ماراپاتتالدى.

اقوردا.كز