Atalǧan Zaŋ Prezidenttıŋ 2024 jylǧy 15 nauryzda Ūlttyq qūryltaida bergen tapsyrmalaryn oryndauǧa baǧyttalǧan. Būl qūjat esırtkı öndıru men ötkızudı ūiymdastyruşylarǧa jauapkerşılıktı qataŋdatu, al esırtkını jasyryn ornalastyruşylarǧa qoldanylatyn şaralardy jūmsartudy qarastyrady.
Zaŋ esırtkı öndırısı üşın ǧana emes, osy qylmystyq äreket üşın lauazymdy adamdardyŋ da jauapkerşılıgın edäuır qataŋdatty. Endı būl qylmysqa qatysy bar tūlǧalardy mülkın tärkılep, 15 jyldan 20 jylǧa deiın nemese ömır boiy bas bostandyǧynan aiyruy mümkın.
Sonymen qatar Zaŋda esırtkını jasyryn ornalastyruşylardyŋ jazasy azdap jūmsartyldy. Mäselen, alǧaş ret mūndai qylmys jasaǧany üşın qylmysyn auyrlatatyn män-jailar bolmasa, mülkın tärkılep, 5 jyldan 8 jylǧa deiıngı merzımge bas bostandyǧynan aiyru közdelgen (būryn mülkın tärkılei otyryp, 5 jyldan 10 jylǧa deiın bas bostandyǧynan aiyratyn).
Jaza atalǧan qylmysqa tartylatyndardyŋ, iaǧni esırtkını jasyryn ornalastyruşylardyŋ köbı jasöspırımder men jastar bolǧandyqtan jūmsartyldy. Olardyŋ esırtkını özderı daiyndamaityny, köbıne esırtkınıŋ zaŋsyz ainalymyn ūiymdastyruşylardyŋ qylmystyq tūzaǧyna tüsetındıgı eskerıldı.
Alaida qylmystyq ärekettı bırneşe ret qaitalasa, ony mülkın tärkılei otyryp, 7 jyldan 12 jylǧa deiın bas bostandyǧynan aiyru türındegı qataŋ jaza kütedı.
Sondai-aq Zaŋda bılım beru ūiymdarynda nemese kämeletke tolmaǧan adamǧa qylmystyq top qataryndaǧy esırtkı taratuşy tūlǧalardy jazalaityn qataŋ ükım saqtaldy. Olardyŋ mülkı tärkılenedı jäne 15 jyldan 20 jylǧa deiıngı merzımge bas bostandyǧynan aiyrylady.
Sonymen qatar lauazymdy tūlǧalardyŋ esırtkı taratqany üşın qylmystyq jauapkerşılıgı qataŋdatyldy. Būryn olardyŋ mülkı tärkılenıp, 10 jyldan 15 jylǧa deiıngı merzımge bas bostandyǧynan aiyrylsa, endı mülkı tärkılene otyryp, 15 jyldan 20 jylǧa deiın bas bostandyǧynan aiyrylady.
Zaŋda esırtkınıŋ jäne küştı äser etetın zattardyŋ zaŋsyz ainalymyna qarsy ıs-qimyldyŋ tiımdılıgın arttyru maqsatynda basqa da şaralar qabyldandy.
Mäselen, qylmystyq top arqyly asa ırı mölşerde qūramynda esırtkı zattary bar jäne ösıruge tyiym salynǧan ösımdıkterdı zaŋsyz ösırgenı üşın zaŋ jüzınde jauapkerşılık belgılendı.
Prekursorlar men küştı äser etetın zattardyŋ, sondai-aq esırtkı, prekursorlar, uly jäne küştı äser etetın zattardy öndıruge paidalanylatyn zattardyŋ, qūraldar men jabdyqtardyŋ zaŋsyz ainalymy üşın qylmystyq jauapkerşılık engızıldı.
Būdan bölek, Zaŋda esırtkı tektester, psihotroptyq zattar, sondai-aq prekursorlar men küştı äser etetın zattardy qoldanu erejelerın būzǧany üşın jauapkerşılık belgılendı.
