Sauda Qazaqstan ekonomikasynda ekınşı oryn alady. Onyŋ JIÖ qūrylymyndaǧy ülesı 19,1%. 2025 jyldyŋ alǧaşqy ekı aiynda saudanyŋ naqty kölem indeksı josparlanǧan 4,7%-dan 6%-dy qūrady. Sauda NKİ-ıne bes öŋır eŋ köp üles qosty, olardyŋ ülesıne tauar ainalymynyŋ jalpy kölemınıŋ 73,6%-y tiesılı (qaŋtar-aqpanda – 3,5 trln teŋge). Būl Almaty, Astana, Aqtöbe, Atyrau jäne Qaraǧandy oblystary.
Köterme sauda mūnai önımderı, avtotehnika, farmasevtika önımderı, astyq, qant jäne susyndar esebınen 6,6%-ǧa (6,1 trln teŋge), bölşek sauda mūnai önımderı, qūrylys materialdary, maşinalar men jabdyqtar, konditerlık, et jäne balyq önımderınıŋ ösuı esebınen 4,7%-ǧa (2,8 trln teŋge) artty.
Sauda jäne integrasiia bırınşı vise-ministrı Aijan Bijanovanyŋ aituynşa, saudada negızınen mikro jäne şaǧyn biznes jūmys ısteidı (99%), olardyŋ ülesıne jalpy tauar ainalymynyŋ 66%-y tiesılı. 2025 jyly saudanyŋ naqty kölem indeksın 113% deŋgeiınde qamtamasyz etu üşın tauar ainalymyn 87 trln teŋgege jetkızu qajet (2024 jyly – 70 trln teŋge). Būl negızınen salanyŋ 67,5%-yn qūraityn köterme saudanyŋ esebınen jüzege asyrylady. Mūndai ösımge şikı mūnai öndırudı jäne ony qaita öŋdeudı, gazdy ūlǧaitu, öŋdeu önerkäsıbı men AÖK damytu, tūrmystyq tehnika jelısın keŋeitu, farmasevtika öndırısın ūlǧaitu esebınen qamtamasyz etıledı.
Şikızattyq emes eksportty ūlǧaitu maqsatynda Qytai, Resei, Özbekstan, BAÄ, Auǧanstan, İran, Täjıkstan jäne Päkıstanǧa eksporttyq jetkızılım geografiiasyn keŋeitu jūmysy jürgızılude. Osy naryqtarda tūraqty bolu üşın qosymşa 10 sauda üiı men serıktestık keŋselerın aşu josparlanuda. Halyqaralyq marketpleister arqyly halyqaralyq elektrondyq saudaǧa integrasiia jürgızılude.
Bölşek sauda ainalymnyŋ 32,5% qūraidy. 2025 jyly bölşek sauda kölemı 28 trln teŋge (2024 jylǧa qarai +5,5 trln teŋge) deŋgeiınde boljanyp otyr. Bölşek sauda naryǧyn yntalandyru üşın Halyq Bankımen bırlesıp «Digital Bazar» jobalary engızılude, taŋbalanatyn tauarlardyŋ tızbesı keŋeitılude, tūtynuşylyq kredit beru damuda.
Sonymen qatar elımızdegı elektrondyq saudanyŋ qarqynyn arttyru şaralary talqylandy. Būl sala tūraqty ösıp keledı. Aldyn ala mälımetter boiynşa, 2024 jyly onyŋ kölemı 3,2 trln teŋgenı qūrap, 14%-ǧa ūlǧaidy. 2025 jyly būl körsetkıştıŋ 4,5 trln teŋgege deiın ösuı kütılude. Jedel mälımetterge säikes, biylǧy jyldyŋ qaŋtar-aqpan ailarynda naryqtyŋ 85%-yn qamtityn ırı marketpleisterdegı tauar ainalymy 0,7 trln teŋgege jettı. Elektrondyq kommersiia mümkındıkterın keŋeitu maqsatynda Instagram arqyly jasalatyn satylymdardy e-commerce sanatyna jatqyzu mäselesı qarastyryluda. Sondai-aq Kaspi.kz jäne Qazpoştamen bırlesıp, köterme saudany damytu üşın qazaqstandyq jäne qytailyq käsıpkerlerge arnalǧan B2B platformasy testılık rejimde ıske qosyldy. Būl platformada negızgı tauar sanattary tūrmystyq tehnika, üige arnalǧan tauarlar jäne jeŋıl önerkäsıp önımderı bolmaq. Atalǧan bastamalardy jüzege asyru elımızdegı tauar ainalymyn jyl saiyn qosymşa 1 trln teŋgege arttyruǧa mümkındık beredı.
Şymkentte biylǧy jyldyŋ alǧaşqy ekı aiynda negızgı ekonomikalyq körsetkışterdıŋ senımdı ösuı baiqalady. İnvestisiia kölemı 102,1 mlrd teŋgenı qūrady, būl ötken jylǧy säikes kezeŋmen salystyrǧanda 68%-ǧa artyq, önerkäsıp – 195,5 mlrd teŋge (13,4%-ǧa ösu), auyl şaruaşylyǧy (7,4 mlrd teŋge, 2,7%-ǧa ösu). Qysqa merzımdı ekonomikalyq ösu 15,7%-ǧa jettı, būl qalaǧa eldegı köşbasşy üştık qataryna kıruge mümkındık berdı. Öŋırdıŋ 2025-2029 jyldarǧa arnalǧan investisiialyq portfelı jalpy somasy 1,9 trln teŋgenı qūraityn 190 investisiialyq jobadan tūrady, olardyŋ aiasynda 25,9 myŋ jaŋa jūmys orny aşylady. 2025 jyly jalpy qūny 181,9 mlrd teŋgenı qūraityn 51 jobany ıske qosu josparlanǧan.
Şymkent qalasynyŋ äkımı Ǧabit Syzdyqbekov 2024 jyly qaladaǧy 19 käsıporyn 61,1 mlrd teŋge kölemınde farmasevtikalyq önım öndırgenın mälımdedı. Būl eldegı farmasevtika salasynyŋ jalpy öndırısınıŋ 35,7%-y. Alaida Dentafill Kazakhstan kompaniiasynyŋ önımın naryqqa şyǧaru üşın Densaulyq saqtau ministrlıgınde tırkeu qajet, būl prosess 270 künge deiın sozyluy mümkın. Osyǧan ūqsas qiyndyqtarǧa 2024 jyly därı-därmekterdı tırkeuge 75 ötınım bergen jäne 2025 jyly taǧy 35 ötınım tapsyrudy josparlap otyrǧan taǧy bır basqa käsıporyn tap bolǧan.
Vise-premer Densaulyq saqtau ministrlıgıne barlyq ūsynylǧan därı-därmekter boiynşa kelısu räsımderın jedeldetudı tapsyrdy. Osylaişa käsıporyndar kırıs aluy tiıs jäne öŋırdıŋ JQQ-na üles qosa alady.
Jambyl oblysy äkımınıŋ bırınşı orynbasary Nūrjan Kalenderovtyŋ aituynşa, biylǧy jyldyŋ ekı aiynda öŋırdıŋ ekonomikalyq ösımı 12,5%-dy qūrady. Önerkäsıp kölemı 21,6%-ǧa (188 mlrd teŋge), investisiialar jartysynan astam (54,4%-ǧa artyp, 62 mlrd teŋge), al sauda salasy 1,9%-ǧa (120,6 mlrd teŋge) östı. Oblystyŋ investisiialyq jobalar puly jalpy qūny 3,6 trln teŋgenı qūraityn 82 jobany qamtidy. Onyŋ ışınde 2025 jyly 175,2 mlrd teŋgege 30 joba ıske qosylyp, 1,1 myŋnan astam jaŋa jūmys orny aşylady dep josparlanuda.
Sondai-aq spiker jekelegen ırı jobalardy ıske asyrudy qiyndatatyn problemalyq mäselelerdı aitty.
Bırınşı kezekte – öŋdeu önerkäsıbın qosu üşın «Jıbek Joly» AEA-da qyzmet türlerınıŋ tızımın keŋeitu mäselesı. 15-ten astam joba osy tızımge engızıluı tiıs. Kalsii qosylǧan soda öndıruge arnalǧan «Qazaq Soda» JŞS-nıŋ taǧy bır ırı investisiialyq jobasy ıske qosyluy üşın şikızat jetkızu jäne daiyn önımdı tasymaldau maqsatynda qosalqy aimaqqa temırjol jelısın tartudy kütıp otyr.
Vise-premer QR Önerkäsıp jäne qūrylys ministrlıgıne säuır aiynyŋ soŋyna deiın arnaiy ekonomikalyq aimaqtardaǧy basym qyzmet türlerınıŋ tızımıne özgerıster engızudı, sondai-aq kalsii qosylǧan soda öndıretın käsıporyn üşın qajettı infraqūrylym qūrylysyna qarjylyq qoldau körsetudı tapsyrdy.
Ükımettıŋ baspasöz qyzmetı
